Wróbel. Poznaj najważniejsze informacje o tych małych ptakach

2024-06-05

Wróble towarzyszą człowiekowi od wieków i wciąż krzątają się wokół naszych domów, załatwiając swoje istotne, ptasie sprawy. Są przy tym bardzo żywotne, gadatliwe i często pięknie śpiewają. Jednak czy znasz dobrze te zwierzęta? Wiesz, że są w Polsce gatunkiem zagrożonym wyginięciem? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj najważniejsze fakty na ich temat. Nie zabraknie tu także frapujących ciekawostek! Dowiedz się jak żyją, co jedzą oraz jak możesz zadbać o te ptaki w swojej okolicy. Zapraszamy do lektury!

Podstawowe informacje

Wróble zwyczajne lub domowe (Passer domesticus) to małe ptaki z licznej rodziny wróblowatych. Są gatunkiem synantropijnym, co oznacza, że ich siedliska występują tylko w obszarach, gdzie żyje człowiek.

Zwierzęta te pochodzą najprawdopodobniej z Bliskiego Wschodu, gdzie wyewoluowały z lokalnego gatunku około 15-25 tysięcy lat temu.

Zamieszkują zarówno tereny wiejskie jak i lubią przebywać w miastach. Swoje gniazda zakładają w dziuplach czy zakamarkach elewacji budynków np. pod rynną lub dachem. Uwielbiają sejmikować w parkach, skwerach czy ogrodach - wszędzie tam, gdzie skryją się wśród zieleni krzewów i drzew.

To ptaki społeczne, które żyją w grupach - im większych tym dla nich bardziej komfortowo. Są bardzo rozgadane, energiczne i towarzyskie. Wspólnie spędzają czas m.in. jedząc, oddając się kąpielom w kałużach i piasku.

Jak wygląda wróbel?

To niewielki ptaszek o krępym ciele. Jego głowa jest dość duża w stosunku do tułowia. Posiada mały, ale bardzo mocny dziób.

Mierzy około 16-18 centymetrów i waży około 20-39 gramów. Jego skrzydła osiągają rozpiętość 21-21,5 centymetra.

Samiec wróbla

Jak u większości gatunków zwierząt, to samiec jest ciekawiej ubarwiony niż samica. Jego grzbiet jest brązowy z ciemnymi paskami. Brzuszek szary. Wierzch głowy i policzki szare. Na szyi samiec posiada charakterystyczny, czarny śliniaczek. Dziób ma szary, choć w okresie godów wybarwia się na kolor czarny. Nóżki są brązowe lub różowe.

Zimą umaszczenie samca staje się mniej kontrastowe.

Wróbel samica

Samiczki są mniej barwne niż samce. Ich pióra mają kolor szary i brązowy, z paskowaniem na grzbiecie oraz charakterystyczną, jasną brwią. Nóżki są koloru różowego, a dziób szary.

Wszystkie młode są podobnie ubarwione jak samiczki.

Ptak podobny do wróbla

Passer domesticus może być mylony z kilkoma innymi gatunkami, które są do niego na pierwszy rzut oka bardzo podobne. Może to być np. wróbel apeniński, południowy oraz nasz rodzimy mazurek.

Jak odróżnić wróbla od mazurka?

Passer domesticus oraz mazurek to kuzyni, którzy są do siebie bardzo podobni. Oba gatunki występują w Polsce i żyją w pobliżu ludzi.

Czym różnią się te ptaki? Nieco mniejszy mazurek posiada czekoladowobrązową “czapkę” na głowie oraz białe policzki z czarnym znaczeniem. Passer domesticus posiada także na skrzydle tylko jedną białą pręgę, w odróżnieniu od kuzyna, który ma ich dwie.

Co jedzą wróble?

Ptaki te żywią się przede wszystkim różnymi rodzajami nasion. Mogą być to nasiona:

zbóż: pszenica, owies lub ryż
dzikich roślin: ziół, traw

Wiosną ich dietę wzbogacają świeże pączki oraz młode listki drzew i krzewów.

Cennym pokarmem są również drobne owady oraz ich larwy. Dostarczają ptakom pożywnego białka, które stanowi świetne źródło energii szczególnie zimą.

Nie pogardzą domowymi resztkami, które znajdą w pobliżu naszych domów.

Wróble domowe to gatunek zagrożony!

Można mieć wrażenie, że ptaki te są wszędzie i jest ich bardzo dużo. Nic bardziej mylnego.

Wróbel domowy był najliczniejszym gatunkiem w Polsce jeszcze w XX wieku. Jednak obecnie jego liczebność wciąż spada. Od 1995 jest uznawany za zwierzę zagrożone wyginięciem i znajduje się w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych! Musisz widzieć, że w naszym kraju jest objęty ścisłą ochroną.

Niestety, ptaki te tracą miejsca do życia z powodu:

zmiany stylu budowlanego (brak szczelin, wnęk)
likwidowania terenów zielonych w miastach
stosowania pestycydów
postępującego zanieczyszczenia środowiska (np. smog)
zagrożenia ze strony kotów wolnożyjących

Co możesz zrobić dla wróbli domowych?

Już od ponad 10 lat 20 marca obchodzimy Dzień Wróbla, który ma na celu zwrócenie uwagi na ich los oraz edukowanie jak można o te zwierzęta zadbać.

To, co możesz zrobić dla tych ptaków swojej okolicy to:

zamontować budki lęgowe na elewacji domu lub na drzewach
zadbać o zieleń wokół - posadzić krzewy i drzewa, w których ptaki znajdują schronienie i miejsce do załatwiania swoich społecznych potrzeb. Posiej łąkę kwietną, gdzie ćwierkający przyjaciele znajdą owady oraz nasiona.
nie wypuszczać swojego kota z domu! To drapieżnik, który podąża za instynktem i zabija mniejsze zwierzęta, pomimo tego, że jest najedzony a karma czeka na niego w misce.
dokarmiać ptaki, gdy zima jest sroga, a dostęp do pokarmu jest utrudniony. W naszym sklepie zoologicznym TuZwierzaki.pl znajdziesz produkty dla ptaków zimujących oraz karmniki, które możesz zawiesić na swoim balkonie czy w ogrodzie.
latem zadbać o wodopoje lub fontanny dla ptaków z czystą wodą.
dostarczać materiałów do budowania gniazda. Jakich? Jeśli masz psa i kota, darmowy budulec masz pod ręką. Jest to sierść, która zapewnia świetną, naturalną ściółkę! Wczesz zwierzaka i kłębki martwego futra zostaw miejscu dostępnym dla pierzastych przyjaciół. Skorzystają także inne ptaszki!

Czy wróble są pożyteczne?

Zastanawiasz się, czy te ptaki są pożyteczne? Zdecydowanie tak! Jeśli posiadasz ogród, koniecznie zachęć ptaki, aby w nim przebywały! Zawieś budki lęgowe oraz rozstaw poidła z wodą. Jeśli zagoszczą na Twojej posesji, w ten sposób pozbędziesz się szkodników, które niszczą Twoje uprawy. Passer domesticus są jednym z tych gatunków ptaków, które chętnie pomogą w tej kwestii. Z radością posilą się owadami, które stanowią zagrożenie dla kwiatów czy warzyw.

Poza tym ich świergot i gwar, który wokół siebie generują jest bardzo przyjemny w odbiorze dla człowieka. Relaks w otoczeniu natury to darmowy sposób na to, aby zresetować umysł i odprężyć ciało.