Szynszyla — żywienie, pielęgnacja, hodowla

Szynszyle to niewielkie gryzonie, zachwycające bujnym, gęstym futerkiem. Są łagodne, ciekawskie i bardzo towarzyskie. Być może to właśnie zwierzaki dla Ciebie? Chcesz dowiedzieć się o nich więcej? To idealnie trafiłeś! Przeczytaj nasz artykuł, w którym poznasz potrzeby tych gryzoni oraz zasady ich hodowli w domowych warunkach.

Podstawowe informacje 

Szynszyle to małe gryzonie pochodzące z Ameryki Południowej, a dokładnie z Peru, Chile i Boliwii. Pierwszy raz opisał te zwierzęta w 1829 roku brytyjski zoolog Edward Turner Bennett.

Nazwa tego rodzaju ssaków związana jest z ich piękną sierścią i pochodzi od andyjskiego ludu Chincha, którego członkowie nosili gęste futra. To właśnie z tego powodu, pod koniec XIX wieku niemal całkowicie wyginęły. Ich piękna okrywa włosowa była postrzegana jako cenny łup w przemyśle futrzarskim.

Wyróżnia się dwa gatunki tych gryzoni:

• Chinchilla lanigera – mała (od niej wywodzą się szynszyle domowe)
• Chinchilla chinchilla – krótkoogonowa

Oba znajdują się na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN (Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody). Obecnie dziko żyjące osobniki spotkać można jedynie w Parku Narodowym Szynszyli w Chile.

Szynszyla w naturze

Na wolności gryzonie te mieszkają w norkach lub szczelinach skał i prowadzą nocny tryb życia. 

Funkcjonują w stadach, na które składa się od 14 do nawet 100 osobników — jeden samiec, samice oraz młode. To zwierzęta (najczęściej) monogamiczne. Dojrzałość płciową osiągają około:

• 5–6 miesiąca życia (samce)
• 6–7 miesiąca życia (samice)

Sezon lęgowy wypada najczęściej między wiosną a późną jesienią. Ciąża u tego gatunku trwa około 111 dni. To dość długo jak na gryzonie. Dla porównania ciąża u szczura to tylko 21-23 dni, a u niektórych chomików jedynie 16! Jednak szynszyle po tak długim okresie rodzą się już w pełnym futerku oraz z otwartymi oczami. 

Ich naturalnymi drapieżnikami są:

• węże
• dzikie koty i psy
• kolpeo, czyli nibylis andyjski
• skunksy
• drapieżne ptaki, np. puchacz magellański

Bronią się przed nimi np. rozpylając intensywnie pachnący mocz.

Wygląd 

Szynszyla to średniej wielkości gryzoń, o krępym ciałku. Samce ważą 500-600 g, a samiczki 600 g. Mierzą około 20-30 centymetrów. Ich ogonek to dodatkowe 9-18 cm.

Ich czaszki są małe. Znajdują się na nich sterczące, duże uszka, które są zaokrąglone, porośnięte krótkim i rzadkim futerkiem. Mierzą od 4,5 do 4,8 cm. 

Ich pyszczek jest okrągły i lekko spłaszczony po bokach. Z małym, futrzastym noskiem na końcu, okraszonym pokaźnymi wibrysami, które osiągają 10-13 cm. 

Malutkie oczy mają ciemną barwę i wyglądają jak błyszczące paciorki.

Gryzonie te mają długie siekacze. Ich kolor pomarańczowy świadczy o dobrym zdrowiu. Rosną przez całe życie zwierzaka, 5-7 cm rocznie.

Przednie łapki są krótkie, zakończone chwytnymi łapkami z pięcioma palcami i małymi pazurkami. Tylne kończyny są bardzo mocne, z długimi stopami o trzech palcach (czwarty, boczny jest słabo rozwinięty). Zapewniają gryzoniom świetne możliwości fizyczne. Dzięki nim potrafią wyskoczyć na niemal 2 m wzwyż!

Sierść szynszyli i umaszczenie

Cechą charakterystyczną szynszyli jest ich jej piękne futro. Ma ono średnią długość (2-4 cm). W dotyku jest niesamowicie przyjemne, miękkie i jedwabiste. Rośnie dość nietypowo, przez co jest bardzo gęste. Z jednego mieszka włosowego wychodzi nie jeden włos, a cała kępka (ok. 50-75 szt.).

Tak specyficzna okrywa włosowa ma swoje plusy i minusy. Zdecydowaną zaletą jest odporność na pasożyty i ochrona przed zimnem. 

Problematyczne jest utrudnione schnięcie futra. Jeśli gryzoń się zmoczy, zawilgocenie futra może prowadzić do chorób grzybiczych czy gnicia sierści.

Naturalnie występują w ubarwieniu niebiesko i srebrno szarym, z biało żółtym brzuszkiem. Jednak hodowlane odmiany zaskakują  swoimi kolorami. Możesz spotkać wersje białe, czarne, beżowe czy łaciate. 

Co ciekawe istnieją także o odmiennym typie włosa: o długim włosie (angora) oraz o futerku kręconym (curly).

Pielęgnacja szynszyli

Pielęgnacja tych gryzoni nie jest skomplikowana. Przede wszystkim musisz zadać o sierść swojego futrzaka. Warto je wyczesywać z obumarłych włosów przy użyciu szczotki z delikatnym włosiem. 

Ważna jest także higiena futerka. Jednak! Nigdy nie kąp gryzonia w wodzie, chyba że inaczej zaleca Ci lekarz weterynarii! Osuszenie tak gęstej sierści jest bardzo trudne. Zwierzak sam powinien oczyszczać swoje futerko w czasie kąpieli piaskowych (w pyle wulkanicznym lub specjalnym, drobnym piasku). Dlatego musisz zapewnić swojemu pupilowi basenik oraz specjalny piasek (np. marki Pucek).  

Regularnie kontroluj stan uszu i oczu pupila. W razie potrzeby delikatnie przecieraj je zwilżonym wacikiem.

Pazurki nie wymagają Twojej uwagi. Zwierzak sam zadba o ich odpowiednią długość.

Jeśli chodzi o ząbki, rosną całe życie. Koniecznie zapewnij więc swojemu zwierzakowi produktów, które pomogą je ścierać (drewniane zabawki, patyczki, kora)

Poza tymi czynnościami koniecznie zadbaj o higienę miejsca, w którym żyje Twój zwierzak.

Charakter gryzonia

Szynszyle to łagodne zwierzaki, które potrzebują dużo ruchu i ciekawych zajęć. Chociaż od czasu do czasu dadzą pomiziać się za uszkiem, nie są typowymi pieszczochami. Wolą swobodne zabawy i eksplorowanie przestrzeni.

Pamiętaj, że szynszyle to zwierzęta stadne i naturalnie mają wysokie potrzeby społeczne. Decydując się na tego gryzonia najlepiej zakupić więc co najmniej dwa osobniki. Będą zapewniać sobie towarzystwo i rozrywkę. Nawet największa ludzka miłość nie zastąpi kontaktu z przedstawicielem tego samego gatunku.

Jaka klatka dla szynszyli jest najlepsza?

Klatka dla szynszyli powinna mieć minimalnie 60 cm wysokości i 1m szerokości. Jednak tak naprawdę, im większą klatkę możesz zapewnić swojemu pupilowi, tym lepiej. 

Pamiętaj, że zwierzaki te są urodzonymi skoczkami i umożliwienie tej aktywności da im wiele radości. Mała klatka z pewnością nie pozwoli na zaspokojenie tej szynszylowej potrzeby.

W lokum tego gryzonia powinny znaleźć się:

• drewniane półeczki
• konary do wspinania się i gryzienia 
• papierowe/drewniane tuby
• kuweta
• basen na kąpiele piaskowe
• poidło na wodę
• miska na karmę: najlepiej ceramiczna. Będzie ciężka i nie przewrócić się, gdy zwierzak się o nią oprze łapkami.
• zabawki
• domek

Uważaj na nieosłonięte pręty klatki, po których może chodzić Twój pupil. Łatwo w ten sposób uszkodzi swoje wrażliwe kończyny (wyrywając paznokcie, wykręcając nogę czy nawet łamiąc kości). 

Zabawki dla szynszyli

Czy zabawki są potrzebne szynszyli? Zdecydowanie: tak! Zabawa, jak w przypadku każdego gatunku zwierzaka pomaga zaspokajać naturalne potrzeby, redukuje napięcie i zapewnia trening fizyczny lub poznawczy. I przede wszystkim sprawia pupilowi frajdę! Zapewnij więc swojemu futrzakowi zabawki, które umilą mu czas.

Kluczem do sukcesu będą zabawki drewniane. Dlaczego? Szynszyla to gryzoń, a gryzonie mają to do siebie, że uwielbiają… gryźć! Plastik czy guma będą dla niej po prostu niebezpieczne, jeśli je połknie. 

Gryzienie drewienka pozwala także na ścieranie wciąż rosnących zębów i relaksuje zwierzaka.

Sprawdzą się również naturalne materiały jak np. trawa morska czy trukwa.

Koniecznie sprawdź zabawki dla gryzoni, które znajdziesz w naszym sklepie zoologicznym! To produkty topowych producentów: Trixie, Duvo+ czy Savic.

Domek dla szynszyli

Ważnym akcesorium w wyposażeniu klatki szynszyli są domki. To wyjątkowe miejsca, które zapewniają zwierzakowi kryjówkę. Pupil może się w nim schować, odciąć od nadmiaru bodźców z zewnątrz i po prostu odpocząć.

Ważne, żeby domek, tak jak i zabawki był wykonany z naturalnego materiału. Pupil będzie go chętnie podgryzać. 

Piękne drewniane domki dla dużych gryzoni oferuje np. polska marka Pinokio, które są dostępne w TuZwierzaki.pl. To ręcznie robione produkty, dzięki czemu każdy z nich jest unikalny. Całość stworzona jest z bezpiecznych dla futrzaka elementów: począwszy od drewnianej sklejki, po farby czy użyte kleje.

Co jedzą szynszyle?

W naturze szynszyle żywią się:

• liśćmi drzew: brzoza, jabłoń, lipa
• liśćmi krzewów: porzeczka, malina, jeżyna
• kwiatami: malwa, hibiskus, rumianek, płatki róż
• trawami
• ziołami: chmiel, mniszek, bazylia, mięta, skrzyp polny
• nasionami
• owocami
• małymi owadami

Podstawą diety Twojego pupila powinno być sianko (70-90%), suszone zioła (5-10%) oraz dobrej jakości karma gotowa (5-10%). 

Zwierzak powinien mieć stały dostęp do siana oraz patyków czy kory. 

Nie zapominaj także o nawodnieniu. Szynszyla pije około 25-50 ml wody dziennie. Zawsze musisz zapewnić jej dostęp do świeżej i czystej wody. Wymieniaj ją codziennie i regularnie oczyszczaj poidło.

Czego nie może jeść szynszyla?

W diecie tego gryzonia musisz uważać na pewne produkty, które są dla niego nieodpowiednie. Są to:

• produkty mączne: krakersy, chleb, paluszki
• chipsy
• cukier oraz słodycze
• kawy
• alkohol

Uważaj także na owoce (szczególnie suszone!), niektóre z nich zawierają sporą ilość cukru (np. dojrzałe banany). 

Karmy dla szynszyli

W naszym sklepie TuZwierzaki.pl znajdziesz różnorodne smakowitości dla swojego ukochanego futrzaczka:

• gotowe karmy pełnoporcjowe
• siana
• przysmaki dla gryzoni: mieszanki ziołowe, suszone pędy
• przysmaki z naturalnym białkiem owadzim, np. suszone larwy mącznika

Szynszyla powinna spożywać około 30 g karmy dziennie. Zapoznaj się jednak dokładnie z zaleceniami dotyczącymi żywienia od producenta, które znajdziesz na opakowaniu.

Przysmaki to tylko dodatek w codziennym menu tego gryzonia i powinieneś wliczać je również w kaloryczne zapotrzebowanie pupila.

Ile żyją szynszyle?

To jedne z dłużej żyjących zwierząt domowych. Potrafią osiągnąć wiek nawet 15-20 lat. Zdarzają się osobniki żyjące niemal nawet 30! Decydując się więc na tego gryzonia musisz wiedzieć, że jest to długoterminowe zobowiązanie.

Oczywiście długość życia Twojego pupila zależy od jego uwarunkowań genetycznych, ale także od:

• zbilansowanej diety
• ruchu
• odpowiedniej pielęgnacji
• opieki medycznej
• miłości!

Masz więc realny wpływ na kondycję fizyczną i psychiczną swojego pupila, a tym samym na długość jego życia. 

Choroby

Te gryzonie najczęściej borykają się z:

• cukrzycą
• zaburzeniami pracy układu pokarmowego
• zapaleniem spojówek
• kokcydiozą (choroba pasożytnicza)
• problemami układu rozrodczego
• chorobami skórnymi

Ile kosztuje szynszyla?

W odmianie standardowej kosztuje od 100 do 150 złotych. Odmiany o specyficznym umaszczeniu czy długim bądź kręconym futerku mogę kosztować ponad 300 złotych.

Ostateczna cena będzie uzależniona także od renomy hodowli, na którą się zdecydujesz, płci czy wieku zwierzaka.

Bibliografia:

https://en.wikipedia.org/wiki/Chinchilla

https://pl.wikipedia.org/wiki/Szynszyla

https://www.ogonek.vet/szynszyle/articles/szynszyla-kto-to-taki.html

https://drapiezniki.pl/569-szynszyla-mala.html

https://www.siersciuchowyzakatek.pl/blog/dieta-szynszyli/

https://krainatuptusia.pl/blog/szynszyle-i-ich-puchate-problemy