Szczury. Jak dbać o te gryzonie?

Uwielbiasz gryzonie i rozważasz zakup szczura? To inteligentne zwierzęta, które potrafią przywiązać się do człowieka. Poznaj najważniejsze informacje o tym gatunku, zanim podejmiesz decyzję o adopcji lub zakupie. Dowiedz się, jak karmić szczura, jak go pielęgnować i jakie są jego potrzeby. Zapraszamy do lektury!

Szczury podstawowe informacje

Szczury to małe ssaki, które są przedstawicielami rodziny myszowatych (Muridae) z rzędu gryzoni. Pierwotnym miejscem ich życia była Azja Południowo-Wschodnia. Współcześnie są obecne na całej kuli Ziemskiej, z wyjątkiem Antarktydy.

Jest to tzw. gatunek synantropijny. Oznacza to, że świetnie zaadoptował się do życia w pobliżu człowieka. Od wieków szczury były przez ludzi tępione z racji przenoszonych chorób i szkód, które czyniły w zbiorach. Wykorzystywano je także w badaniach laboratoryjnych (i niestety nadal jest to praktykowane) w medycynie czy psychologii. Raczej długo nie cieszyły się dobrą sławą. Klub miłośników szczurów założono w 1976 roku — National Fancy Rat Society. Wtedy powstały pierwsze standardy oraz zaczęto organizować wystawy z ich udziałem. Obecnie to jedne z najpopularniejszych zwierząt hodowanych w domach.

Gatunki szczura

Najpopularniejszymi gatunkami szczura jest:

• szczur wędrowny
• szczur śniady

Są przedstawicielami tzw. Starego Świata i wywodzą się z Azji. Mają ponad 60 odmian (raczej nie mówimy w przypadku szczurów o rasach). Rozróżnia się je ze względu na:

• kolor oczu
• kształt uszu
• typ sierści
• umaszczenie
• znaczenie (specyficzny układ plam lub pasów na futrze)

Jak wygląda szczur?

Szczury standardowe mają podłużne ciałka zakończone długim, praktycznie nagim ogonem. Jest on niezbędny do prawidłowej regulacji temperatury ciała oraz pomaga utrzymać równowagę, nawet w trakcie skomplikowanych skoków.

Ich pyszczki są wydłużone, zwieńczone pokaźnymi wibrysami. Na szczycie głowy znajdują się nieowłosione, zaokrąglone uszka.

Zwierzęta te posiadają smukłe kończyny. Przednie są krótsze i mają bardzo zwinne, chwytne łapki (pozbawione futra) z czterema palcami. Stópki są dłuższe (17–50 mm), z pięcioma palcami. Służą zwierzęciu głównie za podporę, np. w trakcie jedzenia gdzie szczur staje na nich niczym kangur. 

Standardowy szczur posiada gęste, gładkie brązowe futro, z szarym lub żółto – brązowym kolorem brzuszka. Jednak sierść tych gryzoni jest różna w zależności od odmiany. Niektóre z nich mają futro długie (long hair), meszkowate (fuzz) lub falowane (rex, velveteen). Inne są prawie całkiem nagie (sfinksy). Występują również w wielu ciekawych ubarwieniach.

Szczur w naturze

Szczury to zwierzęta nocne, których szczyt aktywności przypada o zmierzchu i świcie. Zakładają swoje gniazda w ustronnych miejscach (piwnice, stodoły). Samica ma wiele rui w ciągu jednego roku, co nazywane jest poliestralnością. W jednym miocie rodzi się do 8 młodych. Ciąża tego gatunku trwa około 21-23 dni. W całości swojego życia samiczka może urodzić aż 42 mioty. 

Młode przebywa w gnieździe do 4. tygodnia. Po tym czasie jest już samodzielne i rozpoczyna własne życie.

Szczury charakter

Szczury to zwierzęta stadne, które posiadają silnie rozwinięte potrzeby społeczne. Wspólnie się bawią, pielęgnują i dbają o siebie. Samotny gryzoń będzie nieszczęśliwy i znudzony. Pamiętaj o tym, decydując się na hodowlę tego gatunku. Lepiej wybrać conajmniej dwa szczurki (bez względu na płeć) niż skazać jednego na ciągłe odosobnienie.

Zwierzaki te są bardzo inteligentne i ciekawskie. Szybko się uczą i potrafią wykonywać przeróżne sztuczki, w tym samodzielnie otwierać klatkę… Musisz więc przewidzieć kreatywność swojego zwierzaka i zabezpieczyć odpowiednio swoje mieszkanie przed potencjalnymi zagrożeniami. Będą to na przykład różnego rodzaju kable czy żywność, która jest dla nich toksyczna (o tym przeczytasz niżej).

Mówi się, że samce są bardziej leniuszkowate, a samiczki energiczne i cześciej dbają o swoją higienę. Jak jest naprawdę? Każdy szczurek ma swoją unikalną osobowość i nie ma sensu zniechęcać się stereotypami. Zachowaj otwarty umysł i  ciesz się obserwacją swojego zwierzaka. Na pewno Cię czymś zaskoczy.

Szczury zdrowie

Szczury najczęściej chorują na:

• mykoplazmowe zapalenie płuc
• alergie skórne
• świerzb: wywołany obecnością świerzbowca (pajęczak)
• grzybice skóry
• łojotok: zaburzenie wydzielania skóry, najczęściej występuje u starszych gryzoni 
• niewydolność nerek
• pasożyty wewnętrzne: tasiemiec, owsik
• koronawiroze: choroba wirusowa powodująca stan zapalny ślinianek i gruczołów łzowych
• zapalenie ucha
• udar
• nowotwory

Bardzo ważnym elementem dbania o zwierzaka jest zapewnienie mu regularnej opieki medycznej. Pamiętaj więc o wizytach u lekarza weterynarii ze swoim pupilem.

Szczur domowy pielęgnacja

Szczurki nie wymagają skomplikowanej pielęgnacji.

Twoim głównym zadaniem będzie regularne przycinanie pazurów pupila. Przerośnięte mogą powodować ból i utrudniać poruszanie się.

Kąpiele są niewskazane, chyba że zaleci je lekarz ze względów medycznych. Te gryzonie same dbają o swoje futerka. Mycie wodą jest dla nich bardzo stresującym przeżyciem. Jeśli Twój pupil wyjątkowo mocno się zabrudził, postaraj się oczyścić go zwilżonym ręcznikiem.

Kontroluj także stan uszu i oczu milusińskiego. W razie potrzeby przecieraj je delikatnie z użyciem specjalnych płynów do tych okolic. Jeśli niepokoi Cię ich wygląd, koniecznie skonsultuj się z weterynarzem.

Poza tym dbaj o higienę miejsca, w którym przebywa Twój gryzoń. Regularnie sprzątaj jego klatkę, wymieniaj podłoże i czyść miseczki oraz zabawki czy domki. Nie używaj do tego silnych środków chemicznych. Zazwyczaj mają mocne zapachy, które będą drażnić Twojego zwierzaka. Szur będzie próbował na nowo przywracać swój zapach w klatce, poprzez częstsze oddawanie moczu.

Jaka klatka dla szczura?

Minimalny wymiar klatki dla szczura powinien wynosić 80x50x80cm. Zwierzak musi mieć swobodne miejsce do zabawy, odpoczynku i spożywania posiłku. Zwróć też uwagę na rozstaw prętów. Smukłe gryzonie mogą się przecisnąć w naprawdę wąskich szparach.

Zadbaj o odpowiednie wyposażenie klatki. Koniecznie muszą znaleźć się w niej:

• ceramiczna miseczka na karmę. Jest ciężka i nie przechyli się, gdy gryzoń się o nią oprze. Pamiętaj, aby często oczyszczać ją z resztek pożywienia.
• poidło na wodę, które możesz zawiesić w dowolnym miejscu klatki dzięki specjalnym uchwytom. 
• kuweta
• hamaczki, legowiska, leżanki — szczury je uwielbiają! 

Szczury są niezwykle inteligentne i ciekawskie, dlatego potrzebują odpowiedniej stymulacji umysłowej. Stwórz dla pupila prawdziwy lunapark! Koniecznie spraw zwierzakowi różnorodne zabawki, które zapewnią mu frajdę. Sprawdzą się także różnego rodzaju drabinki, domki, ponieważ szczurki uwielbiają wspinaczkę i kryjówki.

Co je szczur?

Te gryzonie mają zdolność do szybkiej adaptacji do nowych warunków, również tych żywieniowych. Korzystają z tego, co jest dostępne. W naturze spożywają przede wszystkim pokarm rośliny, czyli:

• ziarna,
• zboża,
• pestki, 
• orzechy, 
• zioła, 
• warzywa
• owoce. 

Czasami jedzą także małe zwierzęta i owady, które są źródłem pożywnego białka. To pokarm cenny przede wszystkim zimą. 

Rynek zoologiczny oferuje wiele gotowych produktów dla gryzoni hodowlanych. Jak wybrać najlepszy? Dobra karma dla szczura bazuje przede wszystkim na nieprzetworzonych zbożach (a producent dokładnie wskazuje ich rodzaje). Wzbogacona jest mieszanką ziół, warzyw, owoców oraz nasion i orzechów. Nie zajdziesz w niej takich dodatków jak sól czy cukier oraz konserwanty. 

Szeroki wybór karm dla szczura wysokiej jakości czeka na Ciebie w naszym sklepie zoologicznym TuZwierzaki.pl! Znajdziesz u nas również zdrowe przekąski, które urozmaicą dietę Twojego pupila:

• kolby,
• mieszanki ziołowe,
• suszone warzywa czy owoce,
• a także gałązki drzew (do ścierania siekaczy).

Są to produkty takich producentów jak Nestor, Tropifit, Ovad czy Beaphar. Co najważniejsze, specjalny pokarm jest odpowiednio zbilansowany. Zawiera wszystkie niezbędne składniki, które są kluczowe dla zdrowia Twojego szczura.

Ile karmy powinien jeść szczur?

Zwierzak powinien jeść ok. 1-2 łyżek stołowych karmy dziennie. Zachęcamy jednak, aby dokładnie czytać zalecenia producenta, które znajdują się na opakowaniu każdego produktu. 

Nie zapominaj także, o tym, aby zapewnić szczurkowi stały dostęp do świeżej i czystej wody.

Czego szczur nie może jeść?

Koniecznie zapoznaj się z listą produktów, których Twój pupil nie powinien spożywać. To bardzo ważne, ponieważ podanie niektórych z nich wydaje się czymś naturalnym i wręcz niewinnym. A efekt może okazać się bardzo nieprzyjemny...

Pierwszym przykładem takiego zakazanego produktu może jest mleko. Szczury potrzebują niewielkiej ilości nabiału (np. jajko), a jako oseski karmą się mlekiem swojej matki. Jednak dorosłe osobniki tracą zdolność tolerancji laktozy! Podanie sera czy jogurtu może skończyć się w najlepszym wypadku biegunką, a w gorszym bolesnymi niestrawnościami i bardzo złym samopoczuciem.

Zdecydowanie unikaj w diecie swojego szura również:

• soli
• przetworzonych zbóż (chleb, krakersy, paluszki)
• cukru, również w postaci słodkości (cukierki, batoniki, czekolada)
• pestek owoców (zawierają cyjanek potasu)
• surowych i niedojrzałych ziemniaków
• awokado
• cytrusów
• szczypiorku
• pora
• cebuli
• czosnku
• grzybów
• surowej fasoli, bobu czy soczewicy
• kapusty
• brukselki
• rabarbaru
• kawy
• alkoholu

Czy szczury są dobrymi zwierzętami dla dzieci?

Szczur może być dobrym pupilem dla dziecka i rozwinąć z nim wyjątkową więź. Jednak zawsze musisz ten kontakt nadzorować. Dopilnuj, aby pociechy wiedziały, że zwierzę to nie zabawka i należy obchodzić się z nim delikatnie. Kiedy można go pogłaskać, a kiedy pozwolić mu na odpoczynek i uszanować jego granice. Wyjaśnij również że gryzoń będzie się bronić, gdy się boi lub jest zirytowany.

Ile żyje szczur?

Zwierzęta te na wolności żyją krótko, bo około roku lub dwóch. W domowych warunkach czas ten może wydłużyć sie nawet o kolejne 2 lata. 

Pamiętaj, że długość życia Twojego pupila zależy od jego diety, aktywności fizycznej i samopoczucia. Istotny wpływ ma także wybór odpowiedniej hodowli, w której zakupujesz gryzonia. Profesjonalne miejsca oferują zwierzęta zdrowe i zadbane. 

Szczur domowy cena

Standardowo koszt zakupy tego zwierzaka to około 30 złotych. Oczywiście finalna cena zależna jest od takich czynników jak renoma hodowli czy odmiany gatunku. Przykładowo szczur odmiany rex ma wartość już ponad 100zł.

Bibliografia

https://www.iop.krakow.pl/gatunkiobce/default7d12.html?nazwa=opis&id=118&je=pl

https://labrescue.pl/porady/szczury/zywienie-szczurow/

https://veterynaria.pl/news/hodowcy-artykuly/szczury

https://krainatuptusia.pl/blog/tup-tup-tup-czyli-jak-zadbac-o-szczurze-stopki

https://szczuromania.pl/samiec-czy-samica/