Aksolotl (ambystoma meksykańska)

Aksolotl znany jest również jako ambystoma meksykańska lub salamandra meksykańska. To płaz wodny, ogoniasty z rodziny ambystomowatych. Jego środowiskiem naturalnym są zimne jeziora położone wysoko w górach Meksyku. Dawno temu Aztekowie czcili wodne smoki i uznawali je za święte. Ich nazwa axolot pochodzi od azteckiego "alt", czyli woda oraz "xolotl" oznaczającego bóg. 

Wygląd aksolotla meksykańskiego 

Ambystoma meksykańska żyjąca w akwarium może osiągnąć 23-28 cm długości. Rozkochuje w sobie wielu ludzi swoim uroczym wyglądem. Połączenie czarnych, małych oczu oraz wiecznie uśmiechniętego pyszczka rozbroiło już nie jedno serce. Charakterystyczne dla tego gatunku są krótkie kończyny oraz długi ogon z pokaźną płetwą. Ciekawą cechą, którą wykazuje ich ciało, jest zdolność do szybkiej regeneracji. Ucięta kończyna lub uszkodzone skrzela w ciągu 2 tygodni potrafią uzdrowić się, odrosnąć.

Dodatkowo aksolotlowi wdzięku dodają gałęzie skrzelowe wystające po bokach płaskiej głowy. Ich kolor informuje Cię o tym, jak czuje się Twój płaz oraz czy warunki środowiska są dla niego odpowiednie. Czerwone skrzela są dobrze ukrwione. Zmieniają się na takie wtedy, gdy ambystoma jest aktywna. Blade skrzela oznaczają głód lub mniejszą aktywność. Jednakże taka barwa sygnalizuje również złe parametry wody np. za niskie pH, które prowadzi do anemii. 

Wodny smok na stałe pozostaje w stadium larwalnym. Jego tarczyca ma ograniczoną funkcję i nie produkuje tyroksyny, która odpowiada za stymulację przemiany do postaci dorosłej.

Aksolotl występuje w różnych kolorach: czarnym, szaro-czarnym, biało-beżowym czy złotym. Istnieją także osobniki albinotyczne, przeźroczyste. Skóra salamandry meksykańskiej jest bardzo delikatna, dlatego lepiej nie bierz jej na ręce. 

Płaz ten prowadzi nocny tryb życia.

Wymagania hodowlane aksolotla

Zacznijmy od akwarium. Dla jednego osobnika powinno mierzyć minimum 80 cm długości i 30 cm szerokości. Dla dwóch osobników przygotuj lokum o wymiarach 80 cm długości oraz 50 cm szerokości. Aksolotle poruszają się głównie po dnie zbiornika. Dlatego najważniejsze jest, byś zapewnił im jak najwięcej przestrzeni właśnie w tym obszarze. Pamiętaj, im większy zbiornik, tym lepiej dla tych płazów. Możesz przykryć akwarium pokrywą, lecz nie jest ona niezbędna. Wystarczy, że od tafli wody do krawędzi zostawisz 5 cm odstęp. Wtedy masz pewność, że smok wodny nie wyskoczy poza swoje lokum. 

Ważną kwestią jest podłoże. Najlepiej w tej roli sprawdzi się piasek o gradacji 0,1-2 mm, lecz nie dla młodych aksolotli. Wciągnięty przez niedojrzałego osobnika prowadzi do zatkania. Nie sprawdzą się również duże, ostre kamyki czy żwir. Ambystoma meksykańska żywi się, wciągając pokarm jak odkurzacz. Dlatego unikaj takiego rodzaju wyściółki, którą pochłonie wraz ze zdobyczą. Małe kamyczki lub żwir, które dostają się do układu pokarmowego aksolotla, prowadzą do zaczopowania. Jest to niebezpieczna sytuacja. Jeśli płaz sam nie wydali kamieni, będzie wymagać wizyty w gabinecie lekarza weterynarii i operacyjnego usunięcia kamieni z brzucha. 

Warunki w akwarium ambystomy meksykańskiej

Szczególną uwagę zwróć na temperaturę, która dla tego płaza powinna wynosić 18 stopni. Przy ponad 20 stopniach u smoka wodnego dochodzi do obniżenia odporności i zwiększenia ryzyka infekcji albo choroby np. pleśniawki. Dlatego koniecznie zainwestuj w dobrą chłodziarkę, która umożliwi Ci utrzymanie niskiej temperatury. Jednak nie schodź poniżej 10 stopni. Aby kontrolować ten parametr, zamontuj wewnątrz akwarium termometr. 

Ważne jest również oświetlenie. Nie może być za mocne, gdyż aksolotle nie posiadają powiek i takie światło będzie je drażnić. Rekomendujemy żarówki LED, które nie nagrzewają wody. Dobrze, żeby miały funkcję imitowania wschodów i zachodów słońca. Aby ochronić swojego płaza przed silnym światłem, zapewnij mu kryjówki oraz pływającą roślinność, która zagwarantuje cień. 

Konieczne będzie zamontowanie filtra zewnętrznego bądź wewnętrznego, który oczyści i natleni wodę. Zimna i bogata w tlen woda najbardziej przypomina naturalne środowisko życia ambystomy meksykańskiej. 

Smoki wodne do prawidłowego funkcjonowania potrzebują konkretnych parametrów wody. Aksolotle nie są odporne na amoniak i NO2. Powodują u nich m.in. poparzenia na delikatnej skórze. Twardość wody powinna wynosić  8–14°dKh, a pH nie może przekroczyć 7,4-7,6. W miękkiej wodzie płazy te tracą kolor, a niskie pH może doprowadzić u nich do anemii. 

Do uzdatniania wody w akwarium nie używaj preparatów, które zawierają aloes albo jod. Smoki wodne oddychają i pobierają substancję ze środowiska także przez skórę. Dlatego takie składniki jak aloes, są bardziej niebezpieczne dla płazów i podrażniają ich skórę. 

Rośliny do akwarium aksolotla

Zadbaj o gęstą, bujną i przede wszystkim naturalną (niesztuczną) roślinność wewnątrz akwarium. Rośliny, które spełnią to zadanie:

• moczarka
• rogatek
• cząber
• chrzan wodny
• tatarak trawiasty
• wąkrota
• bakopa drobnolistna
• orzech wodny
• nurzaniec 

Jakie ryby można hodować z aksolotlem?

Aksolotle są drapieżnikami, które zjadają małe żyjątka wodne. Dlatego nie każda rybka oraz krewetka będzie dobrym towarzyszem dla Twojego płaza. Jeśli chcesz trzymać ambystomę z innymi wodnymi zwierzętami, to najlepszym wyborem będzie:

• kardynałka chińska
• gupik
• danio
• molinezja

Pokarm dla aksolotla

Smoki wodne należą do mięsożerców. Podstawę ich diety stanowi dobrze zbilansowany granulat, który dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych. W środowisku naturalnym aksolotl meksykański czeka w bezruchu na swoją ofiarę, nie goni jej. Żywi się owadami, małymi rybkami słodkowodnymi i zooplanktonem. Dlatego, gdy chcesz rozpieścić swojego płaza i urozmaicić jego dietę, podaj mu larwy, komary, dżdżownice oraz rureczniki. 

Małe ambystomy karm codziennie. Dużym osobnikom, które osiągnęły 18-20 cm,  podawaj pokarm 2-3 razy w tygodniu. 

Uważaj, by nie karmić swojego aksolotla owadami, które posiadają pancerz chitynowy oraz ślimakami. Chityna oraz muszle ślimaków zawierają wapń, którego nadmiar zaburza bilans wapnia do fosforu. W konsekwencji dochodzi do zaczopowania oraz powstania chorób metabolicznych.

Salamandra meksykańska wykazuje skłonności do kanibalizmu. Zjada swoich towarzyszy, gdy jest za duży natłok osobników w akwarium. Może również spożywać własne potomstwo.

Rozmnażanie u aksolotlów

U ambystomy meksykańskiej występuje dymorfizm płciowy. Samiec w przeciwieństwie do samicy ma wystającą kloakę. Rozmnażanie następuje wtedy, gdy samiec składa spermatofory w zbiorniku. Samica zaciąga je do swojej kloaki, by następnie złożyć nawet do 1000 jaj. Młode należy trzymać w tubingu. Tubing to oddzielenie młodych do mniejszego, plastikowego pojemnika np. na żywność. Koniecznie pilnuj temperatury wody w zbiorniku (10-20 stopni). Po pierwszym złożeniu jaj oddziel na miesiąc samicę od samca, by nie rozpoczęła ponownej produkcji jajeczek. 

Zdrowie i choroby aksolotli

Aksolotle są delikatnymi stworzeniami. Choroby, które mogą je dotykać to:

• syndrom niedojrzałego zbiornika (wysoki poziom amoniaku lub azotynu)
• hipertermia (temperatura powyżej 20 stopni, która utrzymuje się przez dłuższy czas)
• pasożyty wewnętrzne i zewnętrzne
• pleśniawka (choroba grzybicza, pojawia się biały nalot na skrzelach i ciele)
• guzy (w tym guzy ropne, które powinny być usunięte przez weterynarza)

Większość chorób jest skutkiem złej jakości wody i nieodpowiednich warunków środowiska, w których płaz przebywa. 

Ile żyje aksolotl?

Salamandra meksykańska żyje 15-20 lat. Oczywiście, zależy to od pożywienia oraz warunków środowiskowych. Pamiętaj, że szkodliwe dla zdrowia aksolotlów są:

• nadmiar amoniaku
• wysoka temperatura
• miękka woda
• pasożyty

Cena i hodowla aksolotla

Płaza możesz zakupić już od 50 zł. Osobniki o bardziej nietypowym ubarwieniu kosztują nieco więcej, gdyż są rzadziej spotykane. Zainwestuj od razu w dwa okazy, by ułatwić im aklimatyzację w nowym miejscu. 

Aksolotle są gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Dlatego na ich rozmnażanie jest potrzebne pozwolenie. Podczas zakupu ambystomy powinieneś dostać dokument potwierdzający jej pochodzenie. Miot musisz zarejestrować w Powiatowym Inspektoracie Weterynarii.

Przed zakupem tego gatunku, dobrze przemyśl swoją decyzję. Aksolotl jest wymagającym zwierzątkiem, a jego utrzymanie do najtańszych nie należy. Jest to bardzo wyjątkowy płaz i jeśli o niego dobrze zadbasz, będzie Twoim kompanem przez 15 lat. 

Bibliografia:

aksolotlemeksykanskie.blogspot.com